Mnogość zawodów prawniczych może niejednokrotnie powodować konsternację co do obowiązujących zasad w zakresie zwrotów grzecznościowych używanych w odniesieniu do poszczególnych kategorii prawników. Jak więc zatem prawidłowo zwracać się do adwokata?
Adwokat czy adwokatka?
W pierwszej kolejności należy wyraźnie zaznaczyć, iż absolutnie nieprawidłowym jest posługiwanie się żeńskimi formami zawodów prawniczych, np.: adwokatka, radczyni czy sędzina. Z uwagi na fakt, że są to regulowane prawnie tytuły zawodowe, właściwym jest używanie ich męskiego odpowiednika również w stosunku do kobiet, tj.: Pani adwokat, Pani radca czy Pani sędzia.
Nie należy zatem wykazywać się w tym wypadku nadgorliwością zagorzałego feministy, gdyż sama zainteresowana może zwrócić nam uwagę na niepoprawność używanych sformułowań, wykazując naszą niewiedzę.
Do kogo zwracamy się per mecenasie?
Mecenas jest to wypracowana w drodze praktyki forma grzecznościowa przysługująca wyłącznie zawodowym pełnomocnikom: adwokatom i radcom prawnym. Uzyskanie tytułu zawodowego wymaga od nich ukończenia 3 letniego szkolenia, zdania egzaminu zawodowego i wpisu na odpowiednią listę.
Forma per mecenasie stanowi niejako ukoronowanie długiej ścieżki zawodowej, ogromnej wiedzy i kompetencji posiadanych przez taką osobę. Wskazać należy, że zwrot „Panie mecenasie/ Pani mecenas” jest najpoprawniejszą formą grzecznościową używaną w stosunku do adwokata, zdecydowanie rzadziej można spotkać się ze zwrotem „Panie adwokacie” (który co do zasady nie jest błędny, ale praktyka wypracowała powszechnie używaną formułę „Panie mecenasie”).
Przyjęta jest również możliwość zwracania się per mecenasie do aplikantów radcowskich i adwokackich, tj. osób odbywających 3 letnie szkolenie zawodowe. Takie osoby mają uprawnienia do zastępowania adwokatów i radców prawnych w wykonywanych czynnościach, m.in. na sali rozpraw.
Za prawidłową należy uznać także formę „Panie pełnomocniku/ Pani pełnomocnik” – jednakże wyłącznie w sytuacji, gdy adwokat posiada pełnomocnictwo konkretnej osoby do występowania w określonej sprawie, tzn. jest upoważniony do działania za inną osobę. To pełnomocnictwo statuuje pełnomocnika, zatem należy odradzać posługiwanie się tą formą w przypadku gdy nie mamy wiedzy, czy adwokat posiada takowe upoważnienie.
A może po prostu Panie prawniku?
Wyjaśnienia wymaga, że pojęcie prawnika jest bardzo szerokie i obejmuje wszystkie osoby, które ukończyły studia prawnicze, tzn. uzyskały tytuł magistra prawa. Najprościej mówiąc prawnik to osoba posiadająca bazę wiedzy z zakresu prawa potwierdzoną odpowiednim dokumentem uczelnianym.
Samo ukończenie studiów nie prowadzi do przynależności do żadnej z korporacji prawniczych, a także nie przyznaje szczególnych kompetencji (np. uprawnienia do zastępowania stron w procesie). Całkowicie niewskazane jest zwracanie się do adwokata „Panie prawniku”, gdyż może być to odebrane jako umniejszanie wiedzy i wykształcenia profesjonalnego pełnomocnika.
